Positieve Veiligheid - Mag het een onsje meer zijn?

Het momentum voor meer aandacht voor het versterken van verbinding en geborgenheid in het veiligheidsbeleid, ofwel positieve veiligheid, lijkt eindelijk daar.

Vorige week sprak ik met Marc Schuilenburg, universitair docent Strafrecht en Criminologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Marc onderzoekt en publiceert al geruime tijd over dit thema. Na het interview met Marc in NRC Handelsblad stroomt zijn inbox vol met verzoeken vanuit gemeenten om uit te komen leggen wat positieve veiligheid precies inhoudt en hoe je het vorm kunt geven.

Vanwaar deze plotselinge aandacht? Volgens Marc hebben we de grens bereikt van hetgeen we kunnen doen op de gebieden controle, toezicht, repressie en handhaving. Nog meer camera’s, nog hogere straffen, nog meer bevoegdheden – het zal allemaal nauwelijks meer bijdragen aan het vergroten van de veiligheid, zowel in objectieve als subjectieve zin.

Maar even terug naar het begrip ‘Positieve Veiligheid’ zelf. Wat verstaan we daar eigenlijk onder? Veiligheidsbeleid omvat in ons land primair het bestrijden van onveiligheid en criminaliteit; de overheid dreigt met leedtoevoeging als (potentiele) daders de wet overtreden. Positieve veiligheid daarentegen gaat uit van een positiever mensbeeld waarin plaats is voor empathie, compassie en altruïsme. Kort en bondig samengevat zou je kunnen zeggen dat positieve veiligheid uitgaat van bescherming door elkaar in plaats van bescherming tegen elkaar.

Natuurlijk kunnen we niet zonder de bestrijding van onveiligheid. De huidige complexiteit van de samenleving maakt echter ook het omgekeerde waar. Criminaliteitsbestrijding en wetshandhaving kunnen ook niet meer zonder extra aandacht voor geborgenheid en verbinding in de samenleving: de positieve invulling.

Tot zover de theorie. Marc Schuilenburg duidt het natuurlijk veel scherper en uitgebreider, onder meer in het pas verschenen artikel ‘Positieve veiligheid: Een inleiding’ waaruit ik hier vrijelijk citeer. Echt interessant wordt het natuurlijk wanneer we gaan kijken hoe je dit vorm geeft in de praktijk. Je komt dan uit bij machtige verhalen uit wijken, verteld door de verbinders van deze tijd – de wijkagenten, hulpverleners en sociaal werkers.

De vraag ‘Positieve veiligheid: Mag het een onsje meer zijn?’ beantwoorden zij met een volmondig ‘Ja’ en zij werken er dagelijks aan. Maar daarover meer in mijn volgende blog!

Elwin Veldhuis

Directeur en programmamaker van het Haags Congres Bureau & Veldhuis Opleidingsadvies